Hipogonadizm nedir?
Hipogonadizm, erkeklerde testislerin yeterli miktarda testosteron üretememesi veya sperm üretiminin azalması durumudur. Bu durum, primer hipogonadizm ve sekonder hipogonadizm olarak ikiye ayrılır:
- Primer (birincil) Hipogonadizm
Testislerin kendisinde bir sorun olduğu durumdur. Testisler yeterli hormon üretme yetisini kaybetmiştir. Bundan dolayı kanda erkeklik hormonu seviyeleri düşüktür. Nedenleri şunlar olabilir:
- Klinefelter sendromu(genetik bir hastalık)
- İnmemiş testis(doğumda testislerin skrotuma inmemesi)
- Geçirilmiş Orşit (testis iltihabı)(örn. kabakulak sonrası gelişebilir)
- Kanser tedavisi(kemoterapi, radyoterapi)
- Testis travması veya ameliyatları
- Aşırı alkol tüketimi veya toksik maddelere maruziyet
- Sekonder (ikincil) Hipogonadizm
Beyindeki hipotalamus veya hipofiz bezinde bir sorun olduğunda ortaya çıkar. Beyin testislere erkeklik hormonu üretimi için yeterli uyarıyı gönderemez. Sonuçta testosteron seviyelerinde düşüklük oluşur. Nedenleri arasında:
- Hipofiz tümörleri veya ameliyatları
- Kronik hastalıklar (örn. böbrek yetmezliği, siroz)
- Obezite (şişmanlık)
- Anabolik steroid kullanımı
- Aşırı stres ve aşırı egzersiz
- Kallmann sendromu(genetik bir bozukluk)
Belirtileri Nelerdir?
- Cinsel istekte (libido) azalma
- Ereksiyon problemleri
- Kas kütlesinde azalma, yağ oranında artış
- Vücut kıllarında seyrelme
- Yorgunluk, depresyon, odaklanma zorlukları
- Kemik yoğunluğunun azalması (osteoporoz)
- Genç yaşta başlayan hipogonadizmde ergenlik gecikmesi
Tedavi Yöntemleri
Tedavi, altta yatan sebebe göre değişir. En yaygın tedavi yöntemleri:
- Testosteron replasman tedavisi (TRT): Testosteron iğne, jel, bant veya implant olarak verilir.
- Gonadotropin tedavisi: Beyinden testisleri uyaran hormonların verilmesi (özellikle doğurganlık isteyen hastalarda).
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı beslenme, kilo kontrolü, egzersiz.
Eğer hipogonadizm belirtileri varsa, kesin tanı için bir üroloji uzmanına başvurmak gerekir.
