Böbrek Kanseri Nedir?
Böbrekler, vücudun alt sırt bölgesinde yer alan fasulye şeklindeki iki organdır. Kanı filtre ederek idrar üretirler. Ayrıca kan basıncını kontrol etmeye, kan hücreleri üretmeye ve kemiklerin sağlıklı tutmaya yardımcı olurlar.
Böbrek kanseri, böbreklerdeki hücreler kontrolden çıkıp tümör adı verilen bir kitle oluşturduğunda meydana gelir. Tıbbi adı renal hücreli karsinomdur. Bazı böbrek tümörleri kanser içermez ve çoğunlukla zararsızdır. Bunlara iyi huylu (benign) tümörler denir.
Böbrek kanserinin farklı türleri vardır. Tedavi, böbrek kanserinin türüne ve hastalığın evresine göre değişkenlik gösterir.
Böbrek kanserinin nedenleri
Böbrek kanserine tam olarak neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir. Genel nedenlerin şunlar olduğu düşünülmektedir:
- Sigara içmek.
- Çok kilolu olmak (obezite).
- Böbrek kanseri olan bir akrabanın olması.
- Yüksek tansiyon.
Riski azaltmanın en iyi yolu sigarayı bırakmak, sağlıklı bir kiloda kalmak ve bedensel olarak aktif kalmaktır.
Böbrek kanserinin belirtileri
Çoğu zaman böbrek kanseri belirgin şikayetlere neden olmaz. Genellikle sırt ağrısı gibi başka bir şey için yapılan tetkikler sırasında tesadüfen tespit edilir.
Hastaların %10'unda klasik triad denilen yan ağrısı, karında şişlik veya idrarda kanama (hematüri) gibi şikayetler olabilir.
Bazı kişilerde kilo kaybı, ateş, yorgunluk, kas kaybı veya iştahsızlık gibi genel belirtiler de olabilir. Böbrek kanserinde yapılan tetkiklerde karaciğer enzimlerinde veya kan hücrelerinde değişiklikler de fark edilebilir ancak bunlar genellikle bir şikayete neden olmaz. Kanser yayılırsa kemik ağrısına veya geçmeyen öksürüğe neden olabilir.
Böbrek kanseri (renal hücreli karsinom - RHK), böbreklerde gelişen bir kanser türüdür ve tedavi, kanserin evresine, tümörün büyüklüğüne, hastanın genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Böbrek kanseri tedavisinde en yaygın yöntemler cerrahi tedavi, kemoterapi, immünoterapi, hedefe yönelik tedaviler ve radyoterapiyi içerir.
1.Cerrahi Tedavi:
Nefrektomi: En yaygın tedavi yöntemidir ve kanserli böbreğin cerrahi olarak çıkarılmasını içerir. İki ana türü vardır:
Radikal nefrektomi: Kanserin böbreğin tamamını ve çevresindeki dokuları (böbrek kapsülü, yağ dokusu ve gerekirse böbrek damarları) çıkarılmasını sağlar.
Parsiyel nefrektomi (nefron koruyucu cerrahi): Bu yöntemde böbreğin sadece kanserli kısmı alınır. Bu, böbrek rezervinin korunması amacıyla tercih edilebilir.
2.Kemoterapi:
Böbrek kanseri genellikle kemoterapiye dirençlidir ve iyi yanıt vermez. Ancak, bazı durumlarda (özellikle metastaz yapmış kanserlerde) kemoterapi kullanılabilir. Günümüzde böbrek kanseri tedavisinde kemoterapi, diğer tedavi yöntemlerine göre daha az tercih edilmektedir.
3.İmmünoterapiler:
İmmünoterapiler, bağışıklık sistemini güçlendirmeyi ve kanser hücrelerine karşı savaştırmayı amaçlar. Böbrek kanserinde, özellikle ileri evrelerde, immünoterapötik tedavilerler kullanılabilmektedir. Bu tedaviler, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanıyıp yok etmesine yardımcı olabilir.
4.Hedefe Yönelik Tedaviler:
Hedefe yönelik tedavi (targeted therapy), kanser hücrelerinin belirli biyolojik yollarını hedef alarak kanseri tedavi etmeye yönelik ilaçlar kullanır. Böbrek kanserinde, VEGF (vasküler endotel büyüme faktörü) veya mTOR (mammalian target of rapamycin) inhibitörleri gibi tedavi yöntemleri kullanılır. Bu tedaviler, tümörlerin büyümesini ve metastaz yapmasını engellemeye yardımcı olabilir.
5.Radyoterapi:
Böbrek kanserleri radyoterapiyede dirençlidir bu nedenle radyoterapi böbrek kanserlerinin tedavisinde sadece bazı özel durumlarda, özellikle ileri evre metastatik hastalıkta (kanserin vücuda yayılması) ağrı giderici veya tümör küçültücü amaçlarla kullanılabilir.
6.Böbrek Kanseri İçin Klinik Denemeler:
Böbrek kanseri tedavisinde, özellikle ileri evre hastalarda, klinik denemeler de kullanılan tedaviler içerisinde yer almak bir seçenek olabilir.
Tedavi Seçimi:
Böbrek kanseri tedavisinde en uygun seçenek, kanserin evresine (erken evre ya da metastatik evre) ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. Erken evrelerde cerrahi müdahale en yaygın tedavi yöntemi iken, ileri evrelerde hedefe yönelik tedaviler, immünoterapi ve diğer tedavi yaklaşımları kullanılabilir.
Böbrek kanseri tedavisinde önemli bir nokta da hastanın sağlıklı bir böbreğini koruyabilmek için olabildiğince az hasar vermek ve tedavi sonrası hastayı takip etmektir.
